Bizans el yazmaları, Bizans İmparatorluğu’nda 5. yüzyıldan 15. yüzyıla kadar üretilen aydınlatılmış el yazmalarıdır. El yazmalarındaki harfleri ve öteki dekoratif öğeleri kurmak için kullanılan altın varak kullanımıyla karakterize edilirler.
Bizans el yazmalarında altın makalenin kullanması uzun ve karmaşa bir tarihe haizdir. Uygulamanın, altının tanrısal olanı temsil etmek için kullanıldığı erken Hristiyanlık döneminde ortaya çıktığına inanılmaktadır. Bizans döneminde altın bununla beraber güç ve zenginlikle ilişkilendirilirdi ve bundan dolayı görsel olarak etkisi altına alan olacak ve sahiplerinin statüsünü yansıtacak el yazmaları kurmak için kullanılırdı.
Bizans el yazmalarında altın harf kurmak için kullanılan teknikler zaman içinde değişti. Erken Bizans döneminde, altın çoğu zaman bir fırça ya da kalem kullanılarak el yazmasının yüzeyine uygulandı. Daha sonraki dönemlerde, altın yaprak çoğu zaman bir kalıp kullanılarak el yazmasının yüzeyine uygulandı.
Bizans el yazmalarında altın makalenin kullanması, 15. yüzyılda Bizans İmparatorluğu’nun çöküşünden sonrasında azaldı. Sadece altın makale geleneği, İslam sanatı ve İtalyan Rönesansı el yazmaları şeklinde dünyanın öteki bölgelerinde devam etti.
Günümüzde Bizans el yazmaları güzellikleri ve işçilikleri sebebiyle hala değerlidir. Bizans İmparatorluğu’nun kültürü ve sanatına dair bir bakış elde eden mühim zamanı belgelerdir.
| Antet | Yanıt |
|---|---|
| Bizans Elyazması | Bizans el yazması, 5. ve 15. yüzyıllar içinde Bizans İmparatorluğu’nda ya da onun kültürel tesiri altındaki bir bölgede üretilen el yazması kitaptır. |
| Krizogoni | Krizogoni, altın varakla makale yazma sanatıdır. |
| Altın yaprak | Altın varak, yaldızlamada kullanılan ince bir altın tabakasıdır. |
| Aydınlatılmış el yazmaları | Tezhipli el yazması, elle çizilmiş resimlerle ya da öteki süslemelerle süslenmiş el yazmasıdır. |
| Ortaçağ sanatı | Ortaçağ sanatı, Orta Asır’da, 5. yüzyıldan 15. yüzyıla kadar Avrupa’da üretilen sanattır. |
II. Bizans Elyazmaları
Bizans el yazmaları, Bizans İmparatorluğu’nda 4. yüzyıldan 15. yüzyıla kadar üretilen bir tür aydınlatılmış el yazmasıdır. Altın varak kullanması, karmaşa çizimler ve güzel hat sanatı ile karakterize edilirler. Bizans el yazmaları, dini metinler, zamanı belgeler ve yazınsal eserler dahil olmak suretiyle muhtelif amaçlar için üretilmiştir. Çoğu zaman varlıklı patronlar ya da manastırlar tarafınca sipariş edilir ve dini objeler olmasıyla birlikte sanat eseri olarak da kabul edilirler.
III. Bizans Elyazmalarının Özellikleri
Bizans el yazmaları, altın varak kullanması, ince işçilikli tezhipler ve heybetli hat sanatıyla öne menfaat.
Altın varak çoğu zaman bir el yazmasındaki mühim pasajları ya da görselleri vurgulamak için kullanılır ve ek olarak dekoratif bordürler ve çerçeveler kurmak için de kullanılabilir.
Tezhipler, Bizans el yazmalarında çoğunlukla bulunan elle boyanmış çizimlerdir. Dini sahneleri, zamanı vakaları ya da mitolojik figürleri tasvir edebilirler.
Hat sanatı, güzel makale yazma sanatıdır ve Bizans el yazmalarında zarif yazılar kurmak için çoğunlukla kullanılırdı.
Bu üç faktör (altın varak, tezhip ve hat) bir araya gelmiş olarak Bizans el yazmalarının karakteristik özelliği olan benzeri olmayan ve görsel olarak çarpıcı bir sanat formu yaratıyor.
IV. Bizans Elyazmalarının Kullanımları
Bizans el yazmaları muhtelif amaçlar için kullanılmıştır, bunların içinde şunlar yer alır:
Dini amaçlar: Bizans el yazmaları, İncil’i kopyalamak ve incelemek, ilahiler ve dualar yazmak ve resimli el yazmaları kurmak şeklinde dini amaçlarla kullanılmıştır.
Öğrenim amaçları: Bizans el yazmaları, öğrencilere okuma-yazma öğretmek, tarih ve edebiyat incelemek şeklinde tahsil amaçlı kullanılmıştır.
Hukuki amaçlar: Bizans el yazmaları, kanun ve kontrat taslaklarının hazırlanması ve mahkeme tutanaklarının kaydedilmesi şeklinde hukuki amaçlar için kullanılmıştır.
İdari amaçlar: Bizans el yazmaları, vergi ve mülk kayıtlarının tutulması, mektup ve kararnamelerin yazılması şeklinde yönetimsel amaçlar için kullanılmıştır.
Kültürel amaçlar: Bizans el yazmaları, sanat eserleri yaratmak, hikâye ve unutulmazları kaydetmek şeklinde kültürel amaçlarla kullanılmıştır.
V. Bizans Elyazmalarının Korunması
Bizans el yazmaları hayattaki en duyarlı ve kıymetli sanat eserlerinden bazılarıdır. Çoğu zaman, fer, rutubet ve zararlılardan meydana gelen hasara karşı oldukça kırılgan olan bir tür hayvan derisi olan vellumdan yapılırlar. Ek olarak, Bizans el yazmalarında kullanılan altın yaprak da fer ve neme maruz kaldığında hasar görebilir.
Netice olarak, Bizans el yazmalarını korumak için adımlar atmak oldukça önemlidir. Bu adımlar şunları ihtiva eder:
- El yazmalarını serin ve kuru bir ortamda saklamak
- El yazmalarını görüntülerken müsait aydınlatmanın kullanılması
- El yazmalarını zararlılardan korumak
- El yazmalarının asitsiz malzemelerde yine muhafaza edilmesi
- Gerektiğinde koruma tedavilerinin yürütülmesi
Bu adımları atarak Bizans el yazmalarının gelecek nesillerin de yararlanabileceği halde korunmasına destek olabiliriz.
VI. Mühim Bizans Elyazmaları
İşte Bizans’a ilişik en mühim el yazmalarından bazılarının sıralaması:
* Yeni Ahit’in günümüze ulaşan en eski tam nüshalarından önde gelen, dördüncü yüzyıla ilişik İncil el yazması Codex Sinaiticus.
* Septuagint metninin en mühim kaynaklarından önde gelen beşinci yüzyıla ilişik İncil el yazması Codex Alexandrinus.
* Vulgate metninin en mühim kaynaklarından önde gelen, dördüncü yüzyıla ilişik İncil el yazması Codex Vaticanus.
* Ada sanatının en ünlü örneklerinden önde gelen, İncillerin aydınlatılmış el yazması Kells Kitabı.
* Lindisfarne İncillerinin, Ada sanatının bir öteki meşhur örneği olan, İncillerin aydınlatılmış el yazması.
* III. Henry’nin Altın İnciller’i, Mukaddes Roma İmparatoru III. Henry tarafınca sipariş edilen İncillerin aydınlatılmış bir el yazması.
* Pierpont Morgan Kütüphanesi İnciller, 11. yüzyılda Konstantinopolis’te basılan İncillerin minyatürlü bir el yazması.
* Rabbula İnciller, 6. yüzyılda Suriye’de basılan İncillerin tezhipli el yazması.
* Viyana Genesis, 5. yüzyılda Mısır’da basılan Yaratılış Kitabı’nın minyatürlü el yazması.
VII. Dijital Çağda Bizans El Yazmaları
Bizans el yazmalarının dijitalleştirilmesi, akademisyenlerin ve genel halkın bu mühim eserlere dünyanın her yerinden erişebilmesini olası kılmıştır. Dijital el yazmaları çevrimiçi olarak görüntülenebilir, indirilebilir ve hatta basılabilir. Bu, Bizans el yazmalarının erişilebilirliğini büyük seviyede artırmış ve bu tarz şeyleri inceleme ve emek verme için daha geniş çapta erişilebilir hale getirmiştir.
Bizans el yazmalarını dijitalleştirmek için çalışan bir takım değişik proje var. En büyük ve en iddialı projelerden biri Dumbarton Oaks’taki “Bizans El Yazmaları Projesi”dir. Bu proje, kütüphanenin koleksiyonundan 10.000’den fazla Bizans el yazmasını dijitalleştiriyor. Projenin internet sayfası, el yazmalarının yüksek kaliteli görüntülerine ve her el yazması ile alakalı detaylı bilgilere erişim sağlıyor.
Bizans el yazmalarını dijitalleştiren öteki projeler içinde St. Andrews Üniversitesi’ndeki “Mikhail Rostovtzeff Bizans Emek harcamaları Kütüphanesi”, Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley’deki “Bizans El Yazmaları Projesi” ve Michigan Üniversitesi’ndeki “Bizans El Yazmaları Projesi” yer almıştır. Bu projelerin tüm bunlar Bizans el yazmalarının dijitalleştirilmesine mühim katkılarda bulunmakta ve bu eserlerin akademisyenler ve genel halk için daha erişilebilir hale getirilmesine destek olmaktadır.
Bizans el yazmalarının dijitalleştirilmesinin birçok pozitif yönde tesiri oldu. Birincisi, bu eserleri bilim adamları ve genel halk için daha erişilebilir hale getirdi. İkincisi, bu eserleri hasara ya da kayba karşı daha azca hassas hale getirerek korumaya destek oldu. Üçüncüsü, bilim adamlarının bu eserleri yeni yollarla incelemelerine ve yeni keşifler yapmalarına imkan sağlamış oldu. En son, Bizans kültürü ve zamanı hikayesinde farkındalığın artmasına destek oldu.
Bizans Elyazmaları Üstüne Inceleme
Bizans el yazmaları üstüne inceleme, bilim adamları bu mühim zamanı belgeler ile alakalı yeni bilgiler ortaya çıkarmaya devam ettikçe büyüyen bir alandır. Son yıllarda, Bizans el yazmalarını incelemek için dijital değişen teknolojinin kullanımına hususi bir odaklanma olmuştur. Bu, bilim adamlarının dünyanın dört bir tarafındaki el yazmalarına erişip bu tarz şeyleri çözümleme etmelerine ve içerikleri ve önemleri ile alakalı yeni içgörüler oluşturmalarına imkan elde etmiştir.
Bizans el yazmaları üstüne inceleme yapmak için en mühim araçlardan biri Bizans El Yazmaları Dijital Kütüphanesi’dir (DLBM). DLBM, dünyanın dört bir tarafındaki kütüphanelerden ve arşivlerden dijitalleştirilmiş el yazmalarını bir araya getiren bir iş donanması projesidir. Bu kaynak, akademisyenlerin el yazmalarını başlığa, yazara, tarihe ve öteki kriterlere nazaran aramasına imkan tanır. Ek olarak, inceleme ve tedris için kullanılabilen el yazmalarının yüksek kaliteli görüntülerine erişim sağlar.
Bizans el yazmaları üstüne inceleme yapmak için bir öteki mühim çalgı ise Internasyonal Bizans Emek harcamaları Derneği’dir (AIEB). AIEB, Bizans kültürü ve zamanı üstüne araştırmaları destekleyen kar amacı gütmeyen bir kuruluştur. AIEB konferanslar düzenler, dergiler yayınlar ve atölyeler ile öteki etkinliklere sponsorluk yapar. Ek olarak Bizans akademisyenleri ve araştırmacılarının bir veritabanını da meblağ.
Bu kaynaklara ayrıca, Bizans el yazmalarına odaklanan bir takım başka bilimsel nitelikli mecmua ve gösterim bulunmaktadır. Bu dergiler içinde Journal of Byzantion Studies, Dumbarton Oaks Papers ve Annual of the Society for the Study of Byzantion Manuscripts yer almıştır. Bu yayınlar, akademisyenlerin Bizans el yazmaları üstüne araştırmalarını paylaşmaları ve yeni keşifleri ve yorumları tartışmaları için bir forum sağlar.
Bizans el yazmaları üstüne inceleme yapmak karmaşa ve sıkıntılı bir görevdir, sadece bununla beraber ödüllendirici bir iştir. Bu mühim zamanı belgeleri inceleyerek, bilim adamları Bizans kültürü ve zamanı ile alakalı daha derin bir anlak kazanabilirler.
Bizans el yazmaları, Bizans İmparatorluğu’nun zamanı, kültürü ve sanatı ile alakalı kıymetli bir informasyon deposudur. Ek olarak kendi başlarına güzel sanat eserleridir. Bizans el yazmalarında altın makalenin kullanılması, bu mühim belgelere güzellik ve prestij katmanın bir yoluydu.
Günümüzde Bizans el yazmaları hala dünyanın dört bir tarafındaki akademisyenler ve tarihçiler tarafınca incelenmektedir. Bunlar Bizans İmparatorluğu’nun varlıklı ve karmaşa kültürünün bir hatırlatıcısıdır.
S: Krizografi nelerdir?
A: Krizografi, altın varakla yazma sanatıdır. Bizans el yazmalarında kullanılan yaygın bir teknikti ve çoğu zaman mühim pasajları vurgulamak ya da bölümlerin baş harflerini süslemek için kullanılırdı.
S: Krizografi iyi mi yaratıldı?
A: Krizografi, bir fırça ya da başka bir çalgı kullanılarak bir yüzeye altın yaprağı uygulanarak yaratıldı. Altın yaprak sonrasında pürüzsüz, parlak bir yüzey kurmak için cilalandı.
S: Bizans kültüründe krizografinin önemi nelerdir?
A: Bizans kültüründe krizografi zenginlik ve gücün bir simgesi olarak görülüyordu. Ek olarak tanrısal olanla ilişkilendiriliyordu ve çoğunlukla Allah’nın ya da öteki mukaddes figürlerin laflarını temsil etmek için kullanılıyordu.
0 Yorum